Ik merk vaak dat mensen vastlopen op het vinden van de juiste hulp. Het begint al met de vraag of je nood hebt aan een psycholoog, een therapeut of een coach? Of misschien is jouw problematiek wel zo ernstig dat je vreest dat misschien enkel een psychiater jou weer op de goede weg krijgt?
Wel, ik dacht ik help je wat met je zoektocht! Laten we eerst eens even inzoomen op het verschil tussen al die hulpverleners.
Diploma
Een eerste verschil is ook meteen datgene waar de meeste mensen meteen op letten. Het lijkt ook het enige dat we met zekerheid weten, dat ons iets vertelt over wat die persoon aanbiedt en dat op de één of andere manier kwaliteit van geen kwaliteit onderscheid. De realiteit is echter nogal verschillend van deze aanname.
Ik ben afgestudeerd als master in de klinische psychologie. Enfin, destijds heette dat nog licenciaat. Take your pick! Ik koos voor de optie volwassenen, wat wil zeggen dat ik mijn stage en alle practica met volwassenen gewerkt heb.
Een startende psycholoog
Ik herinner me nog levendig de allereerste dag van mijn stage. Mijn stagebegeleider gaf me een papiertje met enkele namen en telefoonnummers op. ‘Bel maar.’, zei hij. ‘En geef ze een afspraak bij jou.‘ Ik keek hem ongelovig aan. Slik! Waar was het onderdeel waar ik zou leren hoe ik zo’n gesprek met mensen met echte problemen precies moest aanpakken?
Mijn boekenkennis van de vier jaren studie die ik reeds achter de rug had, waren volledig ontoereikend. En ik stond dan ook angsten uit in de aanloop van dat eerste gesprek. Tot overmaat van ramp was mijn allereerste cliënt een man van 60, die omgebouwd was tot vrouw. Een vrouw dus. En die zelfmoordgedachten had. Zware zelfmoordgedachten.
Het was een surreël gegeven. Af en toe bracht ze een vriendin mee (ook een omgebouwde man, maar ze hadden geen relatie). En dan werden de gesprekken vaak nog gekker. Of ik van strings hield?, was één van de vragen die ik wel eens voorgeschoteld kreeg.
Het verhaal van deze vrouw was schreinend. Een verhaal van er niet bijhoren, uitgelachen worden, niet welkom zijn. Tot overmaat van ramp verloor ze haar moeder door een ontploffend tv-toestel. Een toestel dat zij haar gegeven had. Er waren momenten dat ik haar zelfmoordgedachten best kon begrijpen.
Op een dag kwam ze met concrete zelfmoordplannen. Ik was bang. Wat als mijn allereerste cliënt zelfmoord zou plegen? Al mijn gesprekken werden op een cassette (jep, ik kom nog uit die tijd…) opgenomen en later besprak ik de moeite gesprekken met mijn stagebegeleider. Hij vond dat ik het goed deed. Ik niet. En dus vroeg ik of hij deze cliënte van mij wilde overnemen.
Dat deed hij. Na één gesprek bij hen, vroeg de vrouw echter om terug naar mij te mogen komen. Met lood in mijn schoenen en gewapend met een opleiding rond ‘zelfdoding’ ging ik akkoord.
Mijn cliënte heeft uiteindelijk nooit zelfmoord gepleegd en de rest van de stage verliep doorgaans prima. Maar ik wilde jullie dit voorbeeld geven om duidelijk te maken dat een diploma of een studie niet heiligmakend is. Je moet het vooral van jezelf hebben.
Nog wat ‘koudwatervrees’
Na mijn studie psychologie besliste ik dat ik nog niet klaar was voor ‘het echte werk’. Ondanks mijn afstuderen met onderscheiding, vertrouwde ik mezelf nog niet. En dus besliste ik nog even verder te studeren en werd ik sportpsycholoog.
Wat later in mijn carrière bedacht ik dat elke serieuze psycholoog toch wel een therapie opleiding moest doen en ik koos voor contextuele therapie (na een stage en opleiding in gedragstherapie). Vier jaar later mocht ik me contextueel therapeut noemen.
Maar eerlijk, al die diploma’s en ‘bewijsstukken’, maken me niet per definitie een beter hulpverlener. Ik studeerde namelijk af met mensen die simpelweg niet gemaakt waren voor het ‘vak’. Zij ontdekte dat zelf ook maar helemaal op het einde. Of erger nog, ze ontdekten het niet. Ik zou alleszins nooit iemand naar hen doorverwijzen.
Langs de andere kant had ik collega’s die ‘slechts’ maatschappelijk assistent waren of kende ik zelfs mensen die niet eens een sociale studie achter de rug hadden, maar die pakken beter waren in het begeleiden van mensen. Diploma is dus absoluut niet alles en opnieuw hangt er veel meer af van de persoon zelf.
De omstreden titel van coach
Dan zijn er nog de coaches. Die zitten vaak zonder diploma of volgden wel ergens op opleiding, maar dat is soms zo vaag of onbekend dat ze het even goed bij de cornflakes gekregen kunnen hebben. Je vindt ook coaches voor zo ongeveer alles en heel wat ‘ervaringsdeskundigen’ denken dat ze na een stevige tegenslag meteen anderen kunnen helpen.
Dit klinkt ongetwijfeld hard Mijn excuses. Het wil echter niet zeggen dat alle coaches waardeloos zijn. Integendeel! Het zou maar gek zijn om mezelf ‘coach’ te noemen als dit mijn mening over coaches was. Nee. Soms wel, soms niet.
Ik denk dat coaches heel waardevol kunnen zijn en een noodzaak voor heel wat mensen. Maar het is niet evident om het bos tussen de boom te zien in een overload aan coaches. Het is vooral belangrijk om de juiste coach voor JOU te vinden. Of de juiste therapeut, psycholoog of psychiater.
Hoe doe je dat dan?
En wat is daar het allerbelangrijkst? De klik die jij hebt met die persoon. Neem een kijkje op zijn/haar website. Spreekt de stijl je aan? Spreekt wat hij/zij schrijft je aan? Voel je je ergens een beetje verbonden met iemand ook al ken je die persoon van haar nog pluim? Een goede start!
Lees zeker wat die persoon over zijn/haar achtergrond schrijft of algemeen gezien over zichzelf. Spreekt dat je aan?
Tot slot zou er altijd de mogelijkheid moeten zijn om contact met iemand op te nemen via mail of telefoon. Of zelfs om een gratis gesprek te doen. Op die manier kan je testen of er een klik is. Ik bied bv. voor iedereen een gratis ‘match-gesprek’ aan.
Omdat ik enkel werk met mensen waarmee ik een klik voel en die op hun beurt een klik met mij voelen. Wanneer dat er niet is, zal ik daar eerlijk in zijn en helpen waar ik kan om door te verwijzen of iemand te zoeken voor die persoon die wel klikt.
Drie keer ja? Dan ben je alvast goed op weg!
Durf gerust meerdere mensen aanschrijven of opbellen. Durf ‘nee’ zeggen als je geen klik vindt. Ook als je al één of meerdere afspraken gedaan hebt. Zegt je buik nee? Dan heeft het waarschijnlijk ook helemaal geen zin om verder te gaan. En elke goede hulpverlener moet om kunnen met een ‘nee’, dus zie het als een test in het geval dat je twijfelt of bang bent om iemand af te wijzen.
Het allerbelangrijkste is dat jij ermee geholpen bent. En dat zou het ook moeten zijn voor de hulpverlener in kwestie.
Heel veel succes op je zoektocht en ik hoop dat je de juiste klik vindt!
