Weet je wat er bij mij niet in kan? Dat wij met z’n allen tonnen geld uitgeven aan kleding, schoenen, uit eten of op café gaan, een nieuwe auto, onze twee weken vakantie op een jaar, een fitnessabonnement, een diëtist en een flatscreen tv met HD ultra super en weet ik veel wat nog beeld en geluidskwaliteit, maar om geld te investeren in onze mentale gezondheid… Ho maar!
En tegelijk stellen we ons de vraag hoe het komt dat we ons eigenlijk niet zo gelukkig voelen. Want we hebben toch alles? We mogen toch niet klagen? De kindjes in Afrika, die mogen klagen, die hebben niet eens eten! Hmm…
Het grootste excuus om niet aan de slag te gaan met onze mentale gezondheid is geld. Vaak snappen mensen gelukkig nog wel dat ik ook mijn boterham moet verdienen. Langs de andere kant heb ik blijkbaar wel minder recht op een goed loon dan eender wie buiten de sociale sector. Ik kreeg zelfs ooit via FB van iemand de opmerking dat het schandalig was dat ik probeerde geld te verdienen op de kap van anderen hun miserie. Echt waar. Nu moet je mij eens uitleggen hoe ik dat op een andere manier moet doen als psycholoog…?
Waar voor je geld
Ik ben zelf recent op zoek gegaan naar een fotograaf en een VA (virtual assistant). Om je een voorbeeld te geven. Voor 7 foto’s, bewerkt en alles er op en eraan, betaal je 700€. Of een dag werk aan de technische systemen waar ik mee werk (maar soms hopeloos in faal) is ook al snel 550€. Heel schappelijke prijzen. Want er kruipt heel wat werk én kennis in die uren werk.
Toch kijken mensen ervan op dat ik een programma van 5 weken met permanente ondersteuning (jep!), een wekelijks gesprek en een wekelijks werkboek verkoop voor iets meer dan 500€. Dan krijg ik bv. opmerkingen als: dus eigenlijk verdien je dan 100€/uur. Pardon? Ik wou dat dat waar was!
De werkelijkheid is echter betrekkelijk ontnuchterend. Er kruipt namelijk heel wat voorbereiding in de sessies. Daarnaast zijn er de werkboeken, die ik geregeld aanpas en update. Ik zorg ik voor oefeningen, extra’s of bonusmateriaal en individualiseer het één en ander geregeld. Ik ondersteun mensen ook tussen de sessies door. Via mail of via FB en zelfs via WhatsApp. Want ja, ik wil mensen ‘waar voor hun geld’ geven. Maar als ik alles zou optellen, dan was ik beter pakweg virtual assistant geworden. Of gewoon eender wat in loondienst. En dan hebben we het nog niet eens gehad over vadertje staat die met het grootste deel van mijn ‘loon’ gaat lopen…
Een ‘logische’ investering?
Maar goed, het gaat hier niet over mijn portemonnee, wel over die van u. Hoe komt het nu dat het zoveel makkelijker en ‘logischer’ is om 500€ uit te geven voor 1 week vakantie dan voor 5 weken intensieve coaching? Wanneer gaan wij onze mentale gezondheid serieus nemen? Als het te laat is? Als we hopeloos vast zitten in een zware burn-out of een diepe depressie? Als we de man van ons leven kwijt geraakt zijn? Als we al de rest geprobeerd hebben? Hoe komt het dat dit niet onze eerste prioriteit is, want ik garandeer je: ALLES staat of valt met jouw mentale gezondheid. Mens sana in corpora sano. De Romeinen wisten het al, maar wij schijnen het wat vergeten te zijn. De goede mindset brengt je echt veel verder dan een week ‘relaxen’. Hand op het hart, beloofd!
Hoe komt het nu dat onze focus meer ligt op andere dingen, hoewel die absoluut niet bijdragen tot ons geluksgevoel? De reden hiervoor is complex. Waarom? Wel, het heeft met verschillende dingen te maken. Met de maatschappij/cultuur waarin wij vandaag de dag leven, met onze hersenen en met angst en limiting beliefs (beperkende overtuigingen) die voortkomen uit die eerste twee dingen.
Laten we eerst kijken naar onze maatschappij en cultuur die alles rond mentale gezondheid nog steeds ziet als ondergeschikt aan al de rest. Therapie of zelfs coaching is iets voor ‘mensen met een hoek af’. Of zwakke mensen die het niet alleen kunnen. Het is heel wat makkelijker om met een gebroken been thuis te zitten (en je zal je stukken minder schuldig voelen!) dan om thuis te zitten met een burn-out. We investeren in onze gezondheid door gezond te eten, te diëten of te sporten. Sommige toch. Dat is in ieder geval heel wat minder moeilijk dan investeren in een psycholoog of coach. En stel dat we het overwegen, dan gaan we er zeker niet mee te koop lopen. We vinden het prima dat mensen weten dat we met fitnessen of joggen zijn gestart, maar vertellen dat we met therapie of aan een coaching zijn begonnen… Liever niet.
Onze prioriteiten liggen meer in de economische sfeer. Materialisme. En verder hebben we een soort ingebouwde ’tick-list’. Een goede studie. Een goede job. Een goed loon. Een goed lief. Een eigen huis. Een eigen auto (of twee). Kinderen en misschien een hond. Een pensioenspaarrekening. Een jaarlijkse vakantie. Enz. Alsof geluk aan het einde van die lijst ligt. Want daar wringt het schoentje bij velen. Ze zijn de tick-list afgegaan, maar toch is dat geluksgevoel er niet echt. Of ze hebben de meeste dingen kunnen afvinken, maar niet alles. En dus geloven ze dat het overblijvende iets een must is om hen gelukkig te maken. Een relatie. Een kind. Een huis of die droomvakantie. Maar toch steekt dat gevoel ‘is dit het nu’ af en toe de kop op…
Vandaag de dag zitten we ook nog eens in een soort overgangstijdperk, waarin het internet een vaste plaats in ons leven aan het innemen is, komt er nog eens een extra uitdaging bij en die gebruiken we maar al te graag als reden om niets te doen. Er zijn zoveel coaches online te vinden! En die schieten als paddestoelen uit de grond. Sommigen hebben niet eens een achtergrond in hulpverlening. Hoe weet ik nu wie een goede coach is en wie niet? Hoe scheidt ik het kaf van het koren? Geen idee, dus ik laat het maar zo.
EVEN TUSSENDOOR…: Het helpt als iemand een diploma heeft, maar zelfs dan nog. Tegenwoordig krijg je namelijk ook overal diploma’s. Nog net niet bij de cornflakes. En zelfs als het over ‘serieuze’ diploma’s gaat, is het niet altijd een garantie. Eerlijk, ik ken afgestudeerde psychologen waar ik nooit iemand naartoe zou sturen. En ik ken ook mensen zonder diploma (of met een ander diploma met minder aanzien), die ik meteen overal zou aanbevelen. Dus hoe weet je nu of een programma of een coach bij jou past? Of het iets voor jou is?
Een paar dingen kunnen je alvast helpen:
- Staat de website / schrijfstijl / about-pagina van iemand je aan? Voel je daar al een klik?
- Vertelt die persoon ook over zijn/haar achtergrond en heb je daar vertrouwen in?
- Is er de mogelijkheid om een gratis gesprek te doen om te zien of er een klik is en wat die persoon precies aanbiedt?
Antwoord je drie keer ‘ja’ dan ben je alvast op de goede weg!
En hoe zit het in ons hoofd?
Het heeft ook te maken met onszelf en onze hersenen. Want we percipiëren korte termijn voor- of nadelen als belangrijker dan lange termijn voor- of nadelen. Dat wil zeggen dat we de kost (het nadeel op korte termijn), meer in consideratie zullen nemen als de resultaten (het voordeel op lange termijn).
Verder hebben ook angst en limiting beliefs heel wat in de pap te brokken. We zijn ons er niet altijd bewust van, maar die sturen veel vaker ons gedrag dan we vermoeden. En dus geloven we bv. oprecht dat iets financieel niet mogelijk is. Dat we de tijd niet hebben om ergens in te investeren. Dat iets niet realistisch is of niet voor ons. Dat online hulpverlening niet aan ons besteed is. Een greep uit de redenen die ik af en toe hoor. We geloven dus oprecht dat we eerst meer centen moeten verdienen, meer tijd moeten creëeren of wat dan ook anders moeten doen voor we met iets aan de slag kunnen. Onze angst doet zijn job met verve!
Investeren in onszelf?
Maar terug naar de centen. We geven dus niet zo graag geld uit aan onze mentale gezondheid, dat is duidelijk. Laat me je nu even vertellen waarom je dat beter wel kan doen. Het wordt tijd dat we met z’n allen meer zicht krijgen op hoe de vork aan de steel zit. Waarom zijn er vandaag de dag zoveel meer burn-outs dan pakweg 20 jaar geleden? Zijn we met z’n allen simpelweg minder ‘sterk’ geworden?
Nope! Hier komen we terug bij onze maatschappij die gewoon zo drastisch veranderd is, terwijl wij (nog) niet voldoende mee geëvolueerd zijn. Onze samenleving is gericht op economie, welvaart, materialisme en een bruto nationaal product . Niet op het welbevinden van de mensen in onze samenleving. En zolang we geen rekening houden met de mentale gezondheid van de mensen in die maatschappij, de tandwielen van die economie, schieten we onszelf in de voet.
Het kost werkgevers en bedrijven namelijk bakken meer om zieke werknemers te vervangen en betalen dan om preventief bezig te zijn met hun welbevinden. Een bedrijf sterk maken, doe je via de werknemers. Als die gelukkig zijn en daar graag werken, zit je als werkgever gebeiteld. Dus je kan maar beter inzetten op mentale gezondheid.
En als je werkgever iets trager van begrip is, geldt voor jou op kleine schaal identiek hetzelfde. Wil je het beter doen? Een fijnere job? Meer verdienen? Meer vrije tijd? Dan zal je om te beginnen moeten inzetten op je mentale gezondheid. En ik beloof je, dat hierdoor al de rest vanzelf volgt.
Zolang wij van de omgekeerde formule (eerst moeten we genoeg centen en tijd creëren en pas dan kunnen we gelukkig zijn), blijven uitgaan, zullen de burn-outs zich blijven opstapelen.
En ik durf zelfs om te eindigen nog een tikkeltje verder gaan. Hoe meer je investeert, hoe groter je kans op succes. Ik merkte bv. dat mensen die meer betaalden voor het programma er doorgaans meer uithaalden dan mensen die een korting kregen of het zelfs gratis volgden. Waarom? Wel, we schatten iets dat meer kost hoger in én we willen er vooral onze centen uit halen. En dus zetten we ons extra hard in. We gaan er vol voor!
Zal ik dus naar de toekomst toe gewoon een beetje meer vragen in plaats van weer wat minder? Uiteindelijk zijn we daar allemaal mee geholpen, niet? ;-)
